کنعانی: سیاست خارجی را به پرونده‌ای خاص گره نزدیم

دانستنی اقتصاد – پرستو بهرامی راد؛ ناصر کنعانی، در ابتدا درباره مناسک حج گفت: امیدواریم که کنگره حج امسال با شکوه هر چه تمام‌تر و با فضایی مناسب برای تقویت همدلی بین آحاد امت اسلامی برگزار بشود و ما شاهد بازگشت سلامت همه حج گزاران به کشورشان باشیم. خدا را شکر امسال حج گزاران ایران هم در جمع بزرگ حج گزاران حضور دارند و دستگاه دیپلماسی هم تلاش‌های مجدانه خودش را انجام داده تا حجاج در زمان مقرر حضور پیدا کنند. 

وی در ادامه بیان کرد: خوشبختانه با همکاری خوب مقامات عربستان شاهد مراسم خوبی بودیم. وزیر خارجه هم تلاش‌هایی را در این زمینه انجام دادند. گفتگوهای ایشان و مقامات ذی ربط برقرار است تا هم تسهیل کنیم و هم اگر مشکلات خاصی وجود دارد بتوان برطرف کنیم.

سخنگو وزارت امور خارجه بیان داشت: گزارش سالیانه وضعیت حقوق بشر در آمریکا را امسال هم وزارت امور خارجه منتشر خواهد کرد.

وی درباره رایزنی‌های ایران با کشورهای منطقه و بحث توافق با آمریکا بیان کرد: اینکه برخی رسانه‌ها و طرف‌ها بحث ضرورت مذاکره و رابطه با آمریکا را مطرح می‌کنند باید از خودشان بپرسید. موضع ایران در ارتباط با آمریکا روشن است. نگاه ایران به آمریکا برآمده از همین رفتارهای خصمانه و دشمنانه است. تا زمانی نگاه و رفتار آمریکا نسبت به ایران تغییر نکرده باشد طبیعی است نگاه دولت و ملت ایران نسبت به دولت آمریکا تغییر نخواهد کرد.

کنعانی افزود: ایران روابط خارجی و تامین منافع ملی خود و ملت را به سرنوشت روابط با کشور خاص و یا موضوع و پرونده خاصی گره نزده و نخواهد زد. در ارتباط با روابط خارجی مبتنی بر مصالح و منافع ملی عمل خواهیم کرد. نگاه دولت سیزدهم ایجاد روابط متعادل و متوازن با کشورهای مختلف مبتنی بر روابط متوازن است. تغییر بنیادین دولت آمریکا نسبت به ایران مقدمه تغییر هرنوع نگاه و نگرش خواهد بود. دولت آمریکا باید پاسخگوی جنایات علیه ملت ایران باشد. 

کنعانی درباره تبادل زندانیان گفت: حمایت از حقوق ایرانیان در سراسر جهان از وظایف وزارت خارجه است و دستگاه دیپلماسی همواره در راستای استیفای حقوق شهروندان ایرانی از جمله آزادی زندانیان تلاش لازم را انجام داده و در موارد زیادی نتایج خیلی خوبی هم گرفته است. موارد زیادی از نتیجه بخش بودن تلاش‌های دیپلماتیک را شاهد بودیم. 

سخنگوی وزارت خارجه توضیح داد: در ارتباط با زندانیان بیگناهی که توسط آمریکا به بهانه‌های واهی بازداشت و زندانی شدند از جمله به بهانه ایفای نقش در دور زدن تحریم‌ها بازداشت کرده‌اند. اصل تحریم‌‌ها غیرقانونی است و بازداشت افراد به این منظور هم اقدام غیرقانونی مضاعف است. دولت ایران در این ارتباط تلاش‌های لازم را از چند سال قبل در دستورکار قرار داده است. تفاهماتی هم با طرف‌ مقابل از طریق واسطه‌ها انجام شد ولی موقع اجرا طرف آمریکایی آماده تصمیم گیری و اجرای تفاهمات حاصله نبود. پیگیری موضوع کماکان در دستورکار ایران است و از طریق طرف‌هایی که خواهان ایفای نقش هستند در تلاش برای بازگرداندن شهروندان ایرانی هستیم. باید ببینیم دولت آمریکا برای تصمیم‌گیری در این خصوص آمادگی لازم را دارد.

وی درباره روند آستانه بیان کرد: اقداماتی که در چارچوب آستانه شکل گرفت، موکول به مکان برگزاری اجلاس نیست. کشورهای عضو درباره مکان نشست آتی تصمیم خواهند گرفت و امکان نقش آفرینی دولت قزاقستان هم وجود دارد.

کنعانی درباره تفاهم نانوشته ایران و آمریکا همزمان با سفر امیرعبداللهیان به حوزه خلیج فارس گفت: گمانه زنی‌های رسانه‌ای درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها را تایید و اظهارنظر نمی‌کنیم. ایران پایبند روند مذاکره و میز مذاکره بوده که بتواند حقوق ملت ایران را تامین کند. سیاست‌های اصولی و اعلام شده خود را ادامه خواهیم داد.

کنعانی درباره مذاکرات علی باقری و انریکه مورا در قطر گفت: آقای باقری در این خصوص توضیح داد. مذاکرات رفع تحریم‌ها را در مدل‌های مختلف دیپلماتیک در روش‌های مختلف ادامه می‌دهیم. با توجه به تمایل طرف‌های اروپایی برای انجام گفت‌وگو با ایران این نشست مذاکره کننده ارشد ایران با مقامات ارشد سه کشور اروپایی بوده است. در ادامه گفت‌وگوهای قبلی نشست جدیدی در ابوظبی انجام شد و نشستی هم با مورا در دوحه برگزار شد. در ملاقات‌ها موضوعات مختلف برای گفت‌وگو داریم که یکی از موضوعات مسیر مذاکرات است. مواضع ایران به صراحت به طرف‌های مذاکره کننده اروپایی بیان و دیدگاه‌های طرف مقابل شنیده شده است. ما برای دستیابی به نتایج مثبت از روند مذاکرات رفع تحریم از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک استفاده می کنیم و از تمایل‌ها از جمله طرف‌های منطقه‌ای از جمله عمان استفاده کرده و می‌کنیم و تبادل پیام‌ها داشتیم. اینکه نسبت به روند مذاکرات و نتایج حاصله پیش بینی داشته باشیم. ایران برای گرفتن نتیجه جدی است ولی باید ببینیم طرف آمریکایی اراده و جدیت لازم را برای اصلاح سیاست‌های غلط گذشته را دارد یا خیر. تحرکات دیپلماتیک را به منظور دستیابی به نتایج مطلوب و جمع بندی مذاکرات ادامه می‌دهیم.

کنعانی درباره رخداد اخیر در آلبانی اظهار داشت: این سازمان تروریستی کارنامه سیاه و ثابت شده‌ای دارد و مدت‌ها در فهرست گروه های تروریستی آمریکا و اروپا بوده است، ولی در مقطعی با رویکرد سیاسی کاملا سؤال برانگیز از فهرست سیاه خارج کردند. ماهیت تروریستی این سازمان بر کسی پنهان نیست. این سازمان با این ماهیت در هر کجا قرار بگیرد می‌تواند برای میزبانان محل خطر و تهدید باشد. بیش از ۱۷ هزار از شهروندان ایرانی اعم از دولتمردان، نمایندگان مجلس و شهروندان عادی توسط این سازمان تروریستی ترور شدند. در هر کجا هستند باید مورد بازخواست و پیگرد کشورهای میزبان قرار بگیرند. درباره پیگیری جنایات این سازمان از منظر حقوقی و قضایی اقدامات زیادی را انجام دادیم. پیگیری‌های حقوقی ما ادامه خواهد داشت. مسؤولیت هر کشوری است که اعضای این سازمان در آنجا قرار دارند اقدام لازم را برای برخورد حقوقی و قضایی علیه آن انجام دهند. در ارتباط با آلبانی دیدگاه‌های خود را برای مقامات آلبانی ارسال کردیم. امیدواریم دولت آلبانی و دولت‌هایی که این گروهک در آنجا هستند اقدام مسؤولانه‌ای را انجام دهند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و جمهوری آذربایجان گفت: در روند دیپلماتیک برای بازگرداندن روابط دو کشور به مسیر طبیعی و درست خود قرار داریم. مذاکره در ادامه روند گفت‌وگوهای قبلی دو وزیر خارجه برای مرور پیشرفت‌های انجام شده در توافقات دو وزیر بود. این مسیر دیپلماتیک و گفت‌وگوها را همچنان ادامه خواهیم داد. گام‌های خوبی را شاهد بودیم و هیأت‌هایی مبادله شدند و شب گذشته مروری بر اقدامات انجام شده صورت گرفت. نسبت به روند این تلاش های دیپلماتیک امیدواریم شاهد بازگشت روابط به روند صحیح و درست خود باشیم. الان نمی‌توانم بگویم در چه مرحله‌ای از پیشرفت مذاکرات هستیم، ولی روند مثبتی است. کریدور ترانزیتی شمال – جنوب و استمرار و تقویت همکاری ها مورد گفت‌وگو قرار گرفت و همچنین درباره گام‌های بعدی که باید برای بهبود روابط باید برداریم، تبادل نظر شد. امیدواریم به نتایج خوب و سازنده‌ای برسیم.

کنعانی درباره حق‌‌آبه هیرمند نیز اظهار داشت: مذاکرات با مقامات سرپرستی افغانستان در سطوح مختلف ادامه دارد و در این زمینه گفت‌وگوهای تخصصی انجام دادیم. مقامات دولت افغانستان بر حق‌‌آبه ایران مبتنی بر عهدنامه موجود تأکید دارند و آن را به رسمیت میشناسند. دلایلی را مبتنی بر کم آبی و خشکسالی مطرح می‌کنند که ایران عنوان می‌کند این ادعا باید در بازدید فنی مورد بررسی قرار بگیرد. سرپرست سفارت ایران در کابل مذاکرات جدیدی با مقامات سرپرستی افغانستان داشت و گام به گام این موضوع را در دست پیگیری داریم و به صورت جدی معتقدیم دولت افغانستان باید علاوه بر اعلام پایبندی نسبت به حق‌آبه هیرمند انتظار داریم به صورت عملی اقدام مسؤولانه انجام دهد و نسبت به تامین حق‌آبه ایران اقدام لازم را انجام دهد.

وی درباره اوکراین گفت: راهکار بحران اوکراین سیاسی است و طرفین را به گفت‌وگوی سیاسی دعوت کردیم. اینکه از این استقبال شده یا نشده به طرف‌های درگیر و طرف‌هایی که در این خصوص نقش‌های موثری دارند، مرتبط است. در ارتباط با روسیه ما تحولات داخلی این کشور را موضوع داخلی این کشور می‌دانیم و وزیر خارجه به همتای روس گفت که ایران مخالف مداخله در امور داخلی کشورهاست و این اصل مورد تأکید ایران است و در مورد روسیه به همین نگاه پایبند هستیم.

سخنگو درباره سفر امیرعبداللهیان به حاشیه خلیج فارس و همکاری در خصوص امنیت دریانوردی در خلیج فارس اظهار داشت: حوزه خلیج فارس را در سیاست خارجی ایران منطقه بسیار مهم و حائز اهمیت راهبردی می‌دانیم و در چارچوب سیاست همسایگی ایران کشورهای حوزه خلیج فارس جایگاه ویژه برای ما دارند. امنیت مقوله به هم پیوسته است. در همین چارچوب شاهد سفر رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به چهار کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس بودیم. گفت‌وگوهای بسیار خوبی انجام شد هم در حوزه روابط دوجانبه و هم در حوزه همکاری‌های منطقه‌ای که از مهمترین آنها در حوزه منطقه‌ای، ارائه و اعلام ابتکار مبتنی بر تشکیل مجمع گفت‌وگو و همکاری بین هشت کشور ساحلی حوزه خلیج فارس بود. رویکرد اساسی ایران در چارچوب این ابتکار اعلام شده این است که امنیت برای کشورهای منطقه در چارچوب همکاری دسته جمعی به دست می آید و اینکه حضور بیگانگان در منطقه هیچگاه کمک کننده نبوده و اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس می‌توانند در همکاری مشترک امنیت مشترک را تامین کنند و اینکه ایجاد ثبات و آرامش مقدمه توسعه و شکوفایی در منطقه است و امنیت مشترک و همکاری‌های مشترک چندجانبه می‌تواند زمینه ساز همکاری‌های مشترک باشد.

وی گفت: هدف اصلی ابتکار ایران، ایجاد صلح و امنیت پایدار در منطقه است که آن را برای رفاه و توسعه همه جانبه ملت‌های منطقه ضروری می‌دانیم. در فضای مثبتی که در منطقه شاهدیم شاهد استقبال کلی کشورهای طرف مذاکره در این سفر بودیم. وزیر خارجه هم اعلام کرد دبیرکل سازمان ملل ابتکار برگزاری نشست وزرای خارجه هشت کشور حوزه خلیج فارس را در سپتامبر در نیویورک مطرح کرده است که ایران از این ایده استقبال کرده است و در چارچوب سیاست همسایه محور ایران، در این سفر ایده تشکیل مجمع گفت‌وگو و همکاری مطرح و استقبال خوبی از سوی کشورهای طرف گفت‌وگو انجام شد. جزییات این ایده در فاصله زمانی آینده در اختیار کشورهای ساحلی قرار خواهد گرفت و گفت وگوها در سطوح مختلف ادامه می یابد. به ثبات در منطقه خلیج فارس ایمان داریم و ایران بر ضرورت حفظ امنیت در منطقه تأکید داشته و این را زمینه ساز توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری می‌داند و این را با جدیت با طرف‌های مقابل دنبال خواهیم کرد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفارتخانه عربستان در ایران توضیح داد: مقدمات گشایش سفارت این کشور در تهران و سرکنسولگری در مشهد فراهم شده و بزودی شاهد این اتفاق خواهیم بود.

کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره تشکیل کمیته مشترک بین ایران و مصر برای احیای روابط، گفت: الان موضع جدیدی ندارم و دیدگاه خود را قبلا در این خصوص اعلام کردم.

سخنگو درباره توافق مخفیانه آمریکا با اقلیم کردستان عراق گفت: ما براساس روابط خوب همسایگی بین دولت ایران و عراق و همچنین مبتنی بر توافقنامه امنیتی دو کشور انتظار داریم دولت عراق در همان چارچوب عمل کند. هیچگاه به دولت آمریکا اعتماد نداشته و نخواهیم داشت چون روابط خود را برای ایجاد تنش بین کشورها دنبال کرده است. دولت عراق حتما در این زمینه روشنگری انجام خواهد داد و مقامات اقلیم هم باید در این خصوص توضیح دهند و باید ببینیم توضیح آنها در این رابطه چیست.

وی درباره اقدام کمیته سیاست خارجی آمریکا برای دائمی کردن تحریم‌ها نیز گفت: اصرار بر انجام مذاکره برای حل و فصل موضوع برجام و حل و فصل اختلافات موجود را نمی‌توانیم با تلاش برای تشدید و حفظ تحریم‌ها تحلیل و تفسیر کنیم. این دوگانگی آشکار است که از یک طرف درخواست مذاکره مستقیم و یا از طریق واسطه‌ها گفت‌وگو کنند و از سوی دیگر دست به تحریم بزنند. آمریکا نشان داد به سیاست تحریم علیه دولت‌های مستقل اعتیاد پیدا کرده است. تحریم‌ها علیه ایران توسط آمریکا همانطور که تا الان به نتیجه نرسیده به نتیجه نخواهد رسید.

وی درباره دارایی های بلوکه شده ایران نیز گفت: پیشرفت‌هایی در این خصوص حاصل شده است. برای انسداد کامل دارایی‌های بلوکه شده ایران در برخی کشورها اقدامات خود را با جدیت انجام خواهیم داد.

کنعانی همچنین عنوان کرد: سیاست حمایت از ایرانیان جزو اولویت‌های دولت و دستگاه دیپلماسی است. معاونت کنسولی وزارت خارجه و دبیرخانه امور ایرانیان با جدیت کار را دنبال می‌کند و شخص رئیس جمهور به این موضوع اهتمام جدی دارد. تسهیلات خوبی برای ایرانیان در زمینه‌هایی که میسر بود فراهم شد به خصوص در بحث زنان و مادران ایرانی که با اتباع خارجی ازدواج کردند و در ارتباط با فرزندانشان اقدامات خوبی انجام شده است.

سخنگوی وزارت خارجه درباره گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان و همتای سوئدی بیان کرد: در خصوص حمید نوری جز مطالبات ما از دولت سوئد است که بدون قید و شرط آزاد کند و درباره اصل بازداشت، محاکمه و زندانی شدن آن تأکید کردیم کل روند از ابتدا غیرقانونی و غلط بوده است. همچنان تأکید می‌کنیم که دولت سوئد بدون قید و شرط او را آزاد کند. در گفت‌وگوهای دیپلماتیک با مقامات سوئدی از جمله گفت‌وگوی اخیر این موضوع مورد توجه دستگاه دیپلماسی بود. آزادی این شهروند را با جدیت دنبال می‌کنیم. روندی که دولت سوئد در پیش گرفته در مرحله دادگاه‌های تجدیدنظر است که روند طولانی شده است. از طرق سیاسی و هم از طریق کنسولی و مجاری حقوقی و قضایی پیگیر آزادی این شهروند هستیم و تا تحقق آزادی آن دنبال خواهیم کرد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره ادعای مطرح شده در خصوص ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه نیز گفت:‌ اینگونه اقدامات را همواره رد کرده و نمی‌پذیریم. روابط ایران با روسیه در حوزه دفاعی و نظامی رابطه مبتنی بر منافع و مصالح دوجانبه و در چارچوب نرم‌ها و معیارهای پذیرفته شده بین‌المللی است و علیه هیچ طرفی نبوده و نیست. همکاری‌های دفاعی و نظامی ایران و روسیه سابقه‌اش به قبل از جنگ اوکراین برمی‌گردد. هرگونه ارتباط دادن آن به جنگ اوکراین یک اقدام سیاسی است و از سوی ما هیچ اعتبار و ارزشی ندارد. ایران بارها اعلام کرده که هیچگونه تسلیحات و تجهیزاتی را به هیچ یک از طرفین نداده است.

وی گفت: در مذاکرات انجام شده با طرف اوکراینی، طرف اوکراینی هیچ سندی ارائه نداد و خواستار تداوم مذاکرات شدیم که طرف اوکراینی تاکنون هیچ پاسخی نداده است. به هیچ وجه جنگ اوکراین را تایید نمی‌کنیم خسارت بشری حاصل از این جنگ برای ما تاسف بار است. آنهایی که با گسیل تجهیزات و تسلیحات سنگین برای یک طرف جنگ اقدام می‌کنند، خود مانعی بر سر راه راه‌حل سیاسی هستند.

سخنگوی درباره رابطه ایران و عربستان اظهار داشت: روابط دو کشور برقرار شده و در مرحله از سرگیری روابط بین دو کشور قرار داریم و در حوزه روابط سیاسی شاهد آغاز خوبی هستیم. طرفین در چارچوب نشست‌های مشترک توافق کردند روند همکاری‌ها را به موضوعات تجاری و اقتصادی و سرمایه گذاری نیز تسری بدهند. چارچوب‌های حقوقی خوبی برای تقویت روابط ایران و عربستان در حوزه‌های تجاری و اقتصادی داریم. موافقتنامه جامعی در این خصوص داریم. در گام‌های آغازین هستیم و منتظر فرصت‌های بعدی برای برگزاری نشست‌های تخصصی خواهیم بود. ارزیابی ما این است در چارچوب ظرفیت‌های خوب اقتصادی و تجاری و فضای مثبت و سازنده بین دو کشور افق‌های دستیابی به شرایط بهتر و مطلوب برای شکل گیری به همکاری‌ها روشن و امیدوار کننده است.

کنعانی در پایان گفت: از گفت و گوی یمنی – یمنی حمایت می کنیم.