چه کسی لوله‌های گازِ «نورداستریم» را منفجر کرد؟
دانستنی اقتصاد، گروه بین‌الملل: بیش از هشت ماه از انفجار خط لوله نورد استریم ۱ و ۲ می‌گذرد؛ رخدادی که در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲ (۵ مهر ۱۴۰۱) در میانه بحران اوکراین به وقوع پیوست و با انفجار چند نقطه از آن به خطوط لوله‌ای که هدفشان انتقال سالانه ۱۱۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه به اروپا بود، آسیب جدی وارد شد.
از اولین ساعات افشای این خبر، گمانه زنی‌ها در خصوص تصادفی یا خرابکاری بودن این حادثه در جریان بود و هر بازیگر و رسانه تلاش می‌کرد تا انگشت اتهام را به سمت مقابل نشانه رود. در این میان انگشت اتهام به سمت بازیگرانی چون اوکراین، روسیه، آلمان، لهستان، دانمارک، سوئد، آمریکا و ناتو نشانه رفت.
متهمان پرونده و فرار به جلوی اروپایی‌ها
پس از وقوع انفجار، برخی از رسانه‌ها و مقامات سیاسی اروپا بلافاصله این گمانه را مطرح کردند که اوکراین یا گروه‌های حامی اوکراین پشت این حادثه قرار دارند.
مقامات و جریان‌های رسانه‌ای غربی همزمان با انگشت گذاشتن بر تئوری توطئه، تلاش کردند تا روسیه را عامل انفجار لوله‌های گازی خود جلوه دهند. آنها با استناد به اینکه مسکو از ابتدا در پی ایجاد بحران انرژی در اروپا و باج‌گیری از این طریق بود، معتقد بودند با خرابکاری در خطوط لوله نورد استریم و تعطیلی جریان انتقال گاز به اروپا باردیگر موج جدیدی از بحران انرژی در اروپا و افزایش شدید قیمت انرژی و تسریع تورم به بالاترین سطح چندساله خواهد شد که همگی مطلوب روسیه است.
اما با گذر زمان کشورهای اروپایی همچون انگلیس، آلمان، نروژ و سپس آمریکا یکی پس از دیگری به دام افتادند. حدود یک ماه از انفجار در خط لوله نورد استریم گذشته بود که وزارت دفاع روسیه رسماً اعلام کرد انگلیس در این حمله تروریستی نقش داشته و نیروی دریای این کشور عامل منفجر کردن ماه گذشته خط لوله نورد استریم بوده است.
وزارت دفاع روسیه در بیانیه خود تصریح کرد: «طبق اطلاعات موجود، نمایندگان یک واحد نیروی دریایی بریتانیا در طراحی، تدارکات و اجرای حمله تروریستی در دریای بالتیک در تاریخ ۲۶ سپتامبر امسال حضور داشتند که باعث منفجر کردن خطوط انتقال گاز نورد استریم ۱ و ۲ شد.»
باوجود اینکه آلمان مقصد این خطوط لوله گاز روسیه بود و به تازگی رئیس سازمان اطلاعات فدرال آلمان بر مشخص نشدن مسئولان خرابکاری تاکید کرده، برلین خود متهم دیگر این پرونده است.
پیشتر «ریچارد بلاک» سناتور سابق آمریکایی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «تی وی ۳۶۰» با بیان اینکه انفجار خط لوله نورد مزبور توسط سیا و با موافقت «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان انجام شده‌است، تاکید کرد: تحت رهبری اولاف شولتس واردات گاز به آلمان قطع شده‌است، من صراحتاً نمی‌توانم تصور کنم وی چگونه با طرح سیا (سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا) در زمینه انفجار خط لوله نورد استریم که گاز مورد نیاز آلمان را تأمین می‌کرد، موافقت کرده‌است!؟
ریچارد بلاک در ادامه تصریح کرد: من معتقدم آمریکایی‌ها بدون موافقت صدر اعظم آلمان اقدام به انفجار خط لوله نورد استریم نکرده‌اند.
کار، کارِ آمریکا است
در برهه‌ای که کشورهای اروپایی انگشت اتهام را به سمت مسکو نشانه می‌رفتند و همزمان کارشناسان از احتمال خرابکاری از سوی بازیگران اروپایی خبر می‌دادند، بعد گذشت حدود پنج ماه اسناد رسوایی آمریکا و ناتو به جهان مخابره شد.
یکی از کسانی که آمریکا را متهم به خرابکاری کرد «رادک سیکورسکی» نماینده لهستان در پارلمان اروپا و وزیر خارجه پیشین این کشور بود که در توئیتی مزین به تصویر نشست گاز از خطوط لوله نورد استریم، نوشت: «دست آمریکا درد نکند» با «تشکر از ایالات متحده آمریکا»
پس از آن، یک خبرنگار سرشناس آمریکایی در اظهاراتی فاش کرد که غواصان آمریکایی با دستور شخص جو بایدن مواد منفجره را زیر خطوط لوله نورد استریم جاگذاری کرده و عامل آن انفجار هستند.
این خبرنگار مطرح آمریکایی، «سیمور هِرش» برنده جایزه پولیتزر بود که در تاریخ ۸ فوریه در مقاله‌ای به نقل از یک منبع اعلام کرد که در ژوئن ۲۰۲۲ غواصان نیروی دریایی آمریکا با حمایت نروژ تحت پوشش رزمایش «بالتاپس» (رزمایشی که هرساله توسط اعضای ناتو انجام می‌گیرد)، مواد منفجره را در زیر خطوط لوله گاز نورد استریم یک و ۲ جاسازی کرده و نروژی‌ها نیز سه ماه بعد بمب‌ها را منفجر کردند.
به گفته هرش، تصمیم برای انجام این عملیات توسط «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا پس از ۹ ماه گفتگو با مقامات دولت‌های درگیر در مسائل امنیت ملی گرفته شد.
هرش با بیان اینکه «هدف آمریکا در انفجار نورد استریم در مضیقه گذاشتن آلمان بود»، تاکید کرد: جو بایدن نگران بود آلمان تحریم‌ها را کنار گذاشته و دوباره شروع به دریافت گاز روسیه کند.
عملیات نظامی پیچیده ناتو به سرکردگی آمریکا
بعد از چند روز از اظهارات هرش، گزارش روزنامه «اشپیگل» آلمان ناخواسته بر گفته‌های وی مُهر تأیید زد. این روزنامه اروپایی اگرچه فرضیه انجام خرابکاری از سوی روسیه را پررنگ کرد اما از پیچیدگی و دشواری عملیات سخن به میان آورد؛ همان موضوعی که باعث شده نوک پیکان اتهام به سمت آمریکا و ناتو نشانه رود.
اشپیگل به نقل از منابع نزدیک به تحقیق در مورد این حادثه گزارش داد که خطوط لوله گاز نورد استریم ۱ و نورد استریم ۲ روسیه ممکن است با استفاده از زیردریایی یا غواصان کاملاً آموزش دیده ویژه مورد حمله قرار گرفته باشند. این اقدام عادی نیست و با توجه به اینکه لوله‌ها در عمق و کف دریا قراردارند برای انجام عملیات خرابکاری نیاز به فناوری، تجهیزات و افراد کاملاً آموزش دیده بوده‌است.
بنابراین این عملیات به نظر می‌رسید نظامی و پیچیده با همکاری همزمان چند بازیگر طبق یک برنامه ریزی جامع صورت گرفته‌باشد. ضمن اینکه بر پایه برآورد زلزله شناسان سوئدی، قدرت این انفجارها به اندازه ۷۰۰ کیلوگرم تی ان تی تشخیص داده می‌شد تا لوله‌های گازی نورد استریم ۱ و ۲ را که تقریباً در این پهنه آبی در عمق ۶۰ متری قرار دارند، تخریب کند.
همه این مسائل مُهر تأییدی بر گفته‌های هِرش رونامه‌نگار و برنده جایزه پولیتزر مبنی بر کار، کار آمریکا و ناتو است و این عملیات به دستور بایدن و با همکاری و هماهنگی اروپایی‌ها انجام گرفته‌است؛ موضوعی که ترامپ نیز اواخر فروردین امسال غیرمستقیم آن را تأیید کرد.
رئیس جمهور سابق آمریکا گرچه درباره مسئول خرابکاری در خطوط لوله نورد استریم افشاگری نکرد اما اطمینان داد که به طور قطع روسیه مسئول انفجار نبوده‌است. ترامپ در پاسخ به این پرسش که چه کسی پشت پرده خرابکاری بوده، گفت: «نمی‌خواهم کشورمان را به دردسر بیندازم بنابراین به این سوال جواب نمی‌دهم. اما می‌توانم بگویم چه کسی مقصر نبوده‌است؛ روسیه.»
همچنین ترامپ ایده مقصر بودن روسیه را غیرمنطقی خواند و افزود: می‌دانید، وقتی آنها تقصیر را به گردن روسیه انداختند، یعنی به طور غیر مستقیم گفتند که روسیه خط لوله خودش را منفجر کرده! کار روسیه نبود.
فرجام سخن
هر روز که از انفجار خطوط لوله گازی روسیه به اروپا می‌گذرد، ابعاد تازه‌ای از پرونده نمایان می‌شود؛ ابعاد و اسنادی که از دست داشتن آمریکا و شخص بایدن در این پروژه خرابکارانه نشان دارد.
محتمل‌ترین فرضیه آن است که آمریکا با هماهنگی و اطلاع اروپایی‌ها به عنوان متحدان و نیز خریداران انرژی روسیه دست به این کار زده‌باشد که در این میان احتمال همکاری کشورهایی چون انگلیس، آلمان، نروژ و دیگر اعضای ناتو بسیار قوی است. خرابکاری در آب‌های بین چند کشور، آن هم در عمق دریای بالتیک با حجمی انبوه از مواد منفجره بی‌تردید عملیاتی پیچیده نظامی است که با همکاری و هماهنگی بازیگران مختلف صورت گرفته‌است.
با نگاهی به خروجی این خرابکاری با سهولت بیشتری می‌توان به عامل پشت پرده انفجارها پی برد. برنده بازی تخریب لوله‌های گازی نورداستریم، آمریکا بود چرا که این کشور از یک سو مانع ورود گاز روسیه به اروپا و بحران انرژی در قاره سبز شد و از سوی دیگر در خلأ گاز روسیه، خود را به بزرگترین صادرکننده انرژی به اروپا تبدیل کرد.
