میزبانی بایدن از رهبران ژاپن و کره جنوبی / مقابله با اتحاد روسیه، چین و کره شمالی؟
دانستنی اقتصاد – حسین عسکری؛ در ۱۸ آگوست، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا میزبان کیشیدا فومیو، نخست وزیر ژاپن و یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی، برای اولین نشست مستقل بین رهبران سه کشور خواهد بود.
مقامات امیدوارند که این نشست با تحکیم روابط بین آمریکا و دو متحد کلیدی که به علت گذشته تیرهای که بین آنها بوده است و اغلب از هم جدا بودهاند، به پایان رسد.
این روزها قاطعیت چین، جنگطلبی کره شمالی و تجاوز روسیه؛ این سه کشور را به هم نزدیکتر میکند. رام امانوئل، سفیر آمریکا در ژاپن، میبالد که دیدگاههای استراتژیک دولتها هیچوقت به این نزدیکی نبوده است.
این نشست بر روی روابط دفاعی عمیقتر تمرکز خواهد کرد و فناوری و زنجیره تامین انرژی و نیمه هادیها نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت. رهبران احتمالاً اعلامیه مشترکی را صادر خواهند کرد که منافع مشترک خود را در امنیت نظامی و اقتصادی بیان میکند. اگرچه از یک اتحاد رسمی سه جانبه، چنین اقداماتی منادی یک تغییر استراتژیک در اقیانوس هند و آرام است.
در زمان مون جائه این، همکاری امنیتی ژاپن و کره جنوبی متوقف شد و اشتراک اطلاعات بین دو کشور به پایان رسید، زیرا ژاپن و کره جنوبی بر سر جنایات دوران استعمار ژاپن با هم اختلاف پیدا کردند، که باعث خوشحالی چین و کره شمالی شد. با این حال از زمان روی کار آمدن آقای یون در سال ۲۰۲۲، کره جنوبی به دنبال کنار گذاشتن چنین مشکلاتی بوده است.
در طی یک اقدام در ماه می که در یک دهه گذشته بیسابقه بود، آقای کیشیدا اولین دیدار رسمی یک رهبر ژاپن از سئول، پایتخت کره جنوبی، را انجام داد.
اتحاد نیروهای مسلح سه کشور
وزرای دفاع آمریکا، ژاپن و کره جنوبی در ماه ژوئن با یکدیگر ملاقات کردند و متعهد شدند که به اشتراکگذاری اطلاعات در مورد پرتاب موشکهای کره شمالی در زمان واقعی اقدام کنند. وی سونگ لاک، دیپلمات سابق کره جنوبی و مذاکره کننده هستهای میگوید، هماهنگی نزدیکتر بین این سه، سیگنالی را به کره شمالی و سایر متخاصمان احتمالی می فرستد که اگر به ما حمله شود، میتوانیم با این وضعیت مقابله کنیم. از زمانی که آقای یون به قدرت رسیده است، این سه کشور تمرینات دفاعی خود را افزایش دادهاند.
در ماه مه، یک ناوشکن ژاپنی با پرچم بحثبرانگیز دوران امپراتوری به بندری در کره جنوبی رفت. دولت آقای یون این حادثه را کم اهمیت جلوه داد که نشان از اولویت داشتن نگرانیهای امنیتی امروزی بر نارضایتیهای تاریخی است.
بحثهای سه جانبه دامنه وسیعتری به خود گرفته است
کریستوفر جانستون از مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، یک اندیشکده در واشنگتن میگوید: وقتی دولتها با هم صحبت میکنند، آنها فقط درباره شبه جزیره کره صحبت نمیکنند، بلکه درباره اقیانوس هند و اقیانوس آرام به طور گستردهتر صحبت میکنند.
ژاپن و آمریکا، کره جنوبی را به عنوان یک بازیگر کلیدی در آسیای جنوب شرقی میبینند، جایی که هر دو به دنبال مقابله با نفوذ چین هستند.
گرم شدن روابط باعث شده است که گفتگوها در مورد نیمههادیها نیز عمیق تر شود
طبق گزارشها، سامسونگ در حال برنامهریزی برای سرمایهگذاری در یک کارخانه جدید تراشه در ژاپن است. علاوه بر این مقامات چینی برای از سرگیری مذاکرات سه جانبه در سطح بالا بین چین، ژاپن و کره جنوبی که در سالهای اخیر ضعیف شده است، فشار آوردهاند.
وانگ یی، دیپلمات ارشد چین، طی یک گردهمایی اخیر در چینگدائو، که ژاپنیها و کرهای ها شرکت کرده بودند، گفت: هرچقدر هم که موهایتان را بلوند رنگ کنید، هرچقدر هم که بینیتان تیز باشد، هرگز نمیتوانید اروپایی یا آمریکایی شوید!
بعید است که درخواستهای نفت خام ژاپن یا کره جنوبی را از آمریکا دور کند. با این حال محدودیتهایی برای نزدیک شدن این سه کشور وجود دارد.
سوءظن متقابل بین ژاپن و کره جنوبی هنوز عمیق است؛ قانون اساسی ژاپن ورود به اتحادهای رسمی جدید را دشوار میکند. برای کره جنوبی، حضور یا نقش نظامی ژاپن در این شبه جزیره بحث برانگیز است. یک اتاق فکر در سئول، میگوید حتی اشتراکگذاری اطلاعات با ژاپنیها برای مردم کره دشوار است.
این سه کشور همچنین اولویتهای امنیتی متفاوتی دارند؛ برای کره جنوبی، کره شمالی حائز اهمیت است. ژاپن بیشتر نگران چین و درگیری احتمالی بر سر تایوان است که کره جنوبی در مورد بحث درباره آن مردد است.
آمریکا امیدوار بود گفتوگوی سهجانبهای را درباره بازدارندگی هستهای گسترده، تعهد به استفاده از نیروهای هستهای آمریکا برای دفاع از متحدان آغاز کند، اما رویکردها به مسائل هستهای در کره جنوبی و ژاپن متفاوت است.
ساهاشی ریو از دانشگاه توکیو میگوید: ژاپن میخواهد بازدارندگی گسترده تا حد امکان نامرئی باشد، در حالی که کره جنوبی میخواهد تا حد امکان قابل مشاهده باشد. ژاپن و کره جنوبی هر دو از سیاستهای تجاری آمریکا ابراز ناراحتی میکنند. با این حال، کره جنوبی بیشتر از این تمایلی به بیگانه کردن چین ندارد.
سیاستهای داخلی در هر سه کشور، پیشرفت دیپلماتیک را تهدید میکند
اکثر مردم کره جنوبی موافق هستند که روابط با ژاپن باید بهبود یابد، اما بسیاری معتقدند که آقای یون جنایات ژاپن را نادیده گرفته است.
آقای کیشیدا رهبر حزب لیبرال دموکرات ژاپن که توسط جناح محافظهکار ملیگرای حزبش محدود شده است، بعید است که امتیازات بیشتری در روابط با کره جنوبی ارائه دهد. اگر در سال ۲۰۲۷ نامزدی از حزب مخالف که از نظر ایدئولوژیک نسبت به ژاپنیها بد گمان است انتخاب شود، ممکن است کار آقای یون نقش بر آب شود. دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا در صورت پیروزی او ، برای روابط این سه کشور به همین ترتیب آسیبزا خواهد بود.
بنابراین مهمترین هدف اجلاس آتی، نهادینه کردن دستاوردهای ماههای اخیر است. آقای ساهاشی میگوید که رهبران باید روابط خود را نهادینه کنند و ساختارهایی را ایجاد کنند که به راحتی توسط جانشینانشان از بین نرود. این ممکن است به معنای برنامهریزی جلسات منظم سه جانبه و شاید حتی ایجاد خط تلفن رسمی رهبران باشد. همانطور که آقای جانستون میگوید، چنین اقداماتی، به ویژه زمانی که در محیطی مانند کمپ دیوید اعلام میشود، به چیزی سختتر برای رهبران آینده تبدیل میشود که زیر آن بزنند.