«عشق کوفی» دِین خود را ادا کرد/ قیاس با «مختارنامه» درست است؟
دانستنی اقتصاد – گروه هنر: سعید سعدی تهیه‌کننده با سابقه و فعالی است که آثار مختلفی همچون فیلم‌های «مغزهای کوچک زنگ زده»، «خشم و هیاهو»، «۵۰ قدم آخر»، «آلزایمر»، «اینجا بدون من»، «در میان ابرها»، «تردید»، «روزهای زندگی» و… را در کارنامه دارد. همچنین «نجلا»، «بچه مهندس»، «خداداد»، «بعد از آزادی» و … از جمله سریال‌هایی است که تهیه کرده است و جزو تهیه کنندگان پرکار سینما و تلویزیون محسوب می‌شود.
«عشق کوفی» به کارگردانی حسن آخوندپور تازه‌ترین فعالیت او در این زمینه است که داستانی تاریخی مذهبی دارد. این سریال محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که پنجشنبه و جمعه‌ها روی آنتن شبکه سه رفت و در ایام محرم و صفر به پخش رسید. «عشق کوفی» روایت اتفاقاتی است که در سال ۶۱ هجری رخ داد و منجر به شکل گیری قیام امام حسین (ع) شد. با سعدی درباره تجربه تولید این سریال گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
*آقای سعدی شما تهیه‌کننده بیش از ۳۰ فیلم و سریال هستید و تاکنون جوایز بسیاری نیز دریافت کرده‌اید. چطور شد تصمیم گرفتید تا در زمینه ساخت سریالی با محتوای تاریخی و مذهبی ورود کنید؟
از یک طرف ما در جمهوری اسلامی زندگی می‌کنیم و باقی مانده نسلی هستیم که به این نظام، حاکمیت و شهدایی که برای این نظام خون‌شان را داده‌اند مدیون هستیم. بنابراین نیاز است به نوعی دین خودمان را به این حکومت و شهدایش ادا کنیم. از طرف دیگر شاهد آن هستیم میزان کارهایی که در زمینه تاریخی و مذهبی ساخته می‌شود کاهش پیدا کرده است. از این رو وظیفه خودمان دانستیم تا در این زمینه ورود کنیم. تلاش‌مان هم بر این بوده با انتخاب درستِ پیشنهادات پیش رو، ورود درستی در این عرصه داشته باشیم که بتوانیم کارهای مناسب و با کیفیتی تولید کنیم.
«عشق کوفی» بعد از مدت‌ها سریالی است که در زمینه عاشورا و قیام امام حسین (ع) ساخته شده و تلاش کرده دین خود را در این زمینه ادا کند
*کاری که شما کردید باعث شد طلسم ۱۳ ساله ساخت سریالی با محتوای تاریخی مذهبی پس از سریال «مختارنامه» شکسته شود.
البته سریال «عشق کوفی» را نمی‌توان با سریالی مانند «مختارنامه» مقایسه کرد. چراکه ظرف این ۲ سریال کاملاً باهم متفاوت است و از لحاظ کاری نمی‌توان در کنار هم آنها را مورد بررسی قرار داد. اما از جهتی که هر ۲ در یک فضا کار انجام داده‌اند می‌توان گفت «عشق کوفی» بعد از مدت‌ها سریالی است که در زمینه عاشورا و قیام امام حسین (ع) ساخته شده و تلاش کرده دین خود را در این زمینه ادا کند. تا جایی که زمان و امکانات نیز اجازه داد تصور می‌کنم کار خوبی از آب درآمده باشد چون سعی کردیم کم فروشی نکنیم و امیدوارم بیننده‌ها نیز از تماشای سریال لذت برده باشند.
* نظرتان درباره تولید آثار تاریخی مذهبی چیست؟ چقدر در مقایسه با فیلم و سریال‌های دیگر دشوارتر است که باعث شده کم‌تر سازنده و سرمایه‌گذاری تمایل داشته باشد در این زمینه ورود کنند؟
در هر صورت ورود به این عرصه سختی‌های خاص خودش را دارد. کسانی که سفارش دهنده چنین سریال‌هایی هستند نیز باید تعامل بیشتری با گروه‌های سازنده داشته باشند و به آنها کمک کنند تا بتوانند در این زمینه تولیدات خوب و با کیفیتی داشته باشند و در نهایت حرف‌های درست‌تری نیز زده شود. هرچقدر در این زمینه مسیر بازتر و هموارتر باشد؛ سازندگان بیشتری علاقه مند به تولید آثار تاریخی مذهبی خواهند شد. در غیر این صورت نسلی که به دنبال نوآوری است به خودش اجازه ورود در این زمینه را نمی‌دهد چراکه سختی‌های تولید فیلم و سریال تاریخی و مذهبی با وجود مسیری ناهموار و دشوار برای‌شان قابل تحمل نخواهد بود. برای همین نیاز است سازمان‌ها و ارگان‌هایی که مکلف به تولید چنین آثاری هستند مقداری با نگاه بازتر با عوامل سازنده و کسانی که می‌خواهند در این ژانر نیز دستی بر آتش داشته باشند، برخورد کنند. ضمن اینکه در بخش‌های مالی، امکاناتی و زمانی نیز لازم است توجه ویژه‌تری صورت گیرد تا کارهای مطلوب‌تری تولید و ساخته شود. ساخته‌هایی که قابل دفاع نیز خواهند بود؛ این عوامل در نهایت دست به دست هم خواهند داد تا گام‌های درست‌تر و بهتری برداشته شود.
*همانطور که خودتان اشاره کردید یکی از بخش‌های مهم ساخت آثار تاریخی و مذهبی، تأمین ابزار و ادوات آن است. برای تأمین این ملزومات چقدر با چالش مواجه هستید؟ آیا شرایط تحریم، دشواری‌های واردات و معضلات ارزی باعث شده شما با سختی تأمین ابزار و ادوات در تولید چنین آثاری مواجه شوید؟
با توجه به شرایطی که طی این سال‌ها کشور با آن دست به گریبان است بخشی از ابزار و ادواتی که در آثار ساخته شده تاریخی و مذهبی گذشته همچون «مختارنامه»، «یوسف پیامبر»، «محمد رسول الله»، «ولایت عشق» و … وجود دارد می‌تواند مجدد مورد استفاده قرار گیرد و همچنان این امکانات در اختیار آثار تاریخی و مذهبی قرار داده می‌شود اما کفاف تمام کارهای تولیدی را نمی‌دهد. به طوری که طراحان صحنه و دکور باید در این زمینه تولیدات بیشتری داشته باشند و روی ساخت ابزار و ادوات تأمل بیشتری کنند.
ساخت و سازهای جدید می‌تواند تولیدات را تقویت کرده و بهبود ببخشد البته به شرط آنکه زمان کافی وجود داشته باشد. به هر حال طراحی‌های تازه کمک می‌کند تا کارها بهتر دیده شود. مهم‌ترین نیازی که در این سبک از فیلم و سریال‌ها احساس می‌شود تأمین نیاز مالی و زمانی است. چون تولید آثار تاریخی و مذهبی سخت و دشوار است و باید بسیاری از ادوات و دکورها با توجه به دوره زمانی تولید و ساخته شوند که علاوه بر زمان، نیاز به سرمایه کافی نیز دارد. در صورت رفع این ۲ نیاز طراحان صحنه و دکور آنقدر خلاق هستند که بدون توجه به مشکلات تحریم، ارزی و واردات به ساخت دکور بپردازند.
نیاز است تا سازمان سینمایی نسبت به افزایش مساحت شهرک سینمایی اقدام کند تا کارهای بیشتری ساخته شود. آن وقت می‌توان امیدوار بود آثاری با کیفیت بالاتر و بهتر تولید شود
*آیا فضای کافی در شهرک‌های سینمایی همچون شهرک غزالی برای ساخت فیلم و سریال با محتوای تاریخی و مذهبی وجود دارد یا نیاز به گسترش پیدا کردن یا ساخته شدن شهرک‌های تازه است؟
اگر قرار باشد در این زمینه رشد داشته باشیم نیاز به بازسازی چه در شهرک سینمایی غزالی چه در مکان‌های دیگر وجود دارد. متولیان امر اگر با فکر و تأمل بیشتر دست به پژوهش بزنند به این نتیجه خواهند رسید که باید به سمت ساخت و سازهای ماندگار بروند. اما می‌بینیم که به دلیل کمبود زمان و بودجه اکثر ساخت و سازهای دکور فیلم و سریال‌ها موقت بوده و ماندگار نیستند. اگر ساخته‌ها ماندگار باشند این چرخه ادامه پیدا خواهد کرد. در حال حاضر نیز مکان‌های مختلف شهرک غزالی به دلیل ساخت سریال «سلمان فارسی» توسط داوود میرباقری اشغال هستند. بنابراین نیاز است تا سازمان سینمایی در این زمینه نسبت به افزایش مساحت شهرک سینمایی اقدام کند تا کارهای بیشتری ساخته شود. آن وقت می‌توان امیدوار بود آثاری با کیفیت بالاتر و بهتر تولید شود.
*شما تجربه همکاری با کارگردان‌های متعدد داشته‌اید. از تجربه کار با حسن آخوندپور کارگردان سریال «عشق کوفی» بگویید. به عنوان کارگردانی که نخستین تجربه سریال‌سازی در زمینه تاریخی و مذهبی داشته است، وی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمانی که سریال «عشق کوفی» گام‌های اولیه‌اش را برمی‌داشت کارگردان و تیم دیگری در پروژه حضور داشتند که به دلایل گوناگون کار با آن تیم میسر نشد و کناره گیری کردند. با توجه به شرایط موجود و نیاز جامعه سینمایی و هنری، ما به یک تحول نیاز داریم تا چرخه هنر ادامه پیدا کند. با دیدن کارهای حسن آخوندپور به این نتیجه رسیدیم این ریسک را انجام دهیم و به ایشان برای کارگردانی در این پروژه فرصت بدهیم. تلاشی که این کارگردان در همان ماه نخست آزمایشی انجام داد متوجه شدیم مسیری که در پیش گرفته و کارهایی که انجام می‌دهد درست است و کارهایش در مسیر پیش‌برد سریال قابل دفاع بود. برای همین تصمیم گرفته شد تا کار را با وی پیش ببریم که در حال حاضر نتیجه را شاهد هستید و حتماً موافقید که آقای آخوندپور به خوبی از پس کارش برآمده است.
*واکنش‌ها و بازخوردهایی که تاکنون از سریال «عشق کوفی» به دست آمده قابل دفاع و مثبت است و این نشان می‌دهد همچنان آثار تاریخی و مذهبی مخاطب دارد. خود شما انتظار این اتفاق را داشتید؟
با توجه به کاری که انجام شده و ظرفی که در اختیار بوده کار قابل دفاع و خوبی است و امیدوارم در ادامه نیز مردم راضی باشند. تصور می‌کنم این کار به دلیل علقه‌ای که جامعه مذهبی ما به امام حسین (ع) دارند، مورد استقبال قرار گرفته است.
* تجربه حضور در سریال «عشق کوفی» باعث شده تا انگیزه و علاقه پیدا کنید باز هم آثار تاریخی و مذهبی بسازید؟
فکر می‌کنم می‌شود در آینده نزدیک کارهای جدیدتری ارائه داد. برای همین تلاش می‌کنیم چرخه آثار تاریخی و مذهبی به همین صورت ادامه پیدا کند و نسلی را که به این نوع کارها علاقه دارند، پوشش دهیم. در حال حاضر نیز پروژه دیگری را در دست داریم که محتوای آن تاریخی و مذهبی است و امیدوارم به زودی ساخته و آماده پخش شود.
