دانستنی اقتصاد: در حالی که بخش های وسیعی از کشورمان طی سال های اخیر به دلیل کم بارشی و سوءمدیریت در حوزه آب، با خشکسالی مواجه است، معاون وزیر جهادکشاورزی مدعی شده که برای دو میلیارد نفر هم می‌توانیم آب تامین کنیم!
به گزارش دانستنی اقتصاد، عباسعلی نوبخت روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت و در دومین همایش بهینه سازی اماکن و تاسیسات که در استان البرز برگزار شد، گفته بود: ما با حکمرانی درست آب و در نظر گرفتن بارندگی سالانه و تکیه بر آن و احصای نیاز‌ها می‌توانیم آب مورد نیاز دو میلیارد تن را تأمین کنیم!
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در دفاع از این ادعا تأکید کرده بود: ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم جهان در ایران وجود دارد. به همین دلیل اگر دور تا دور کشور را دیوار هم بکشند و با جای دیگری ارتباط نداشته باشیم، باز هم می‌توانیم امور کشور را پیش ببریم!
نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود نیز طرح کاشت یک میلیارد درخت در کشور سخن گفت و اظهار کرد: قرار است تا سال ۲۰۳۰ هزار میلیارد درخت در دنیا کاشته شود که سهم ایران از این طرح یک میلیارد درخت است.
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در دفاع از طرح مورزد ادعای خود گفته بود: کاشت یک میلیارد درخت در کشور فقط مختص ایران نیست و در هر نقطه‌ای از دنیا این طرح با عناوین مختلف اجرا می‌شود. به عنوان نمونه کشور چین قرار است ۷۰ میلیارد درخت بکارد که تاکنون ۵۰ میلیارد آن را کاشته است!
وی در ادامه با بیان اینکه رکورد گینس در کاشت درخت طی یک روز با ۱۱ میلیون نهال در اختیار ترکیه است، مدعی شد: ما می‌توانیم ۵۰ میلیون درخت در یک روز بکاریم و این رکورد را در اختیار بگیریم.
اظهارات و ادعاهای مطرح شده از سوی این مقام دولتی با واکنش های فراوانی از سوی کارشناسان مواجه شد. بسیاری از منتقدان و متخصصان آب چنین ایده‌هایی را از اساس نادرست می‌دانند و عقیده دارند، محدودیت‌های اقلیمی و جغرافیایی کشور، اجازه اجرای موفق چنین طرح‌هایی را به ما نمی‌دهد.
۷۰ درصد ایران در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک قرار دارد
در ارتباط با ادعاهای مطرح شده از سوی معاون وزیر کشاورزی،دکتر بنفشه زهرایی، دانشیار دانشکده فنی دانشگاه تهران به «تابناک»، گفت: به استناد آخرین بیلان آب مصوب وزارت نیرو، حجم متوسط درازمدت بارندگی کشور ۳۹۶ میلیارد متر مکعب است. حتی اگر فرض کنیم ایران داخل گلخانه‌ای به مساحت کشور باشد و قطره‌ای از آب باران تبخیر و تعرق نشود یا به دریا تخلیه نشود، سرانه منابع آب تجدیدپذیر کشور با جمعیت ۲ میلیارد نفر، ۱۹۸ متر مکعب در سال خواهد بود که بسیار کمتر از آستانه‌ی تعیین شده در شاخص فالکن مارک برای آستانه‌ی کم آبی مطلق معادل ۵۰۰ متر مکعب در سال است.
زهرایی ادامه داد: براساس این شاخص، مناطقی که دارای سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از ۵۰۰ متر مکعب در سال باشند، با کم آبی مطلق مواجه بوده و سلامتی و بهداشت و کلیه فعالیت‌های اقتصادی آنها متاثر از کم آبی شدید خواهد بود.
عضو شورای هماهنگی آب دانشگاه تهران اضافه کرد: بنابراین، حتی در شرایط تخیلی فرض شده نیز ایران نمی‌تواند میزبان ۲ میلیارد نفر باشد. گفتنی است، متاثر از شرایط اقلیمی ایران و گستره‌ی قابل توجه پهنه‌های با اقلیم فراخشک، خشک و نیمه خشک، متجاوز از ۷۲ درصد بارش ایران تبخیر و تعرق می‌شود.
این استاد دانشگاه همچنین در انتقاد به این بخش از سخنان معاون وزیر جهاد کشاورزی که گفته است، اگر دور تا دور کشور را دیوار هم بکشند و با جای دیگری ارتباط نداشته باشیم، باز هم می‌توانیم امور کشور را پیش ببریم، ضمن اشاره به چالش ایران در تأمین حقابه آب هیرمند که در روز‌های اخیر نیز به شدت در فضای رسانه‌ای کشور داغ شده است، گفت: از پیشنهاد کشیدن دیوار دور کل کشور که بگذاریم، باید از مدافعان چنین ایده‌ای بخواهیم فعلاً مشکل ایجاد شده ناشی از همین دیوار چند ده متری که دولت افغانستان صد‌ها کیلومتر داخل خاک افغانستان روی رودخانه هیرمند کشیده و مانع ورود آب هیرمند به سیستان شده را اگر می‌توانند حل کنند.
زهرایی پیرامون تدابیر چین برای توسعه درختکاری اضافه کرد: دولت چین در ۲۱ سال، بالغ بر ۲۳۵ میلیارد دلار برای احیای جنگل‌ها هزینه کرده است. در حال حاضر میزان سرمایه گذاری دولت در این حوزه سالانه بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار است. یعنی دولت چین سالانه چیزی نزدیک به کل درآمد ایران از فروش نفت را در حوزه‌ی احیای جنگل‌ها هزینه می‌کند. بودجه‌ی سازمان منابع طبیعی برای جنگل‌کاری چقدر است؟
وی پیرامون تدبیر دیگر چینی‌ها نیز گفت: تدبیر دولت چین در احیای جنگل‌ها عمدتاً متکی به استفاده از کشاورزان و نیروی کار محلی است. برای این منظور قرارداد‌های چند ساله با کشاورزان برای درخت کاری و حفاظت از جنگل عقد می‌شود. آیا در ایران از این تدابیر بهره‌ای گرفته می‌شود؟ از یک میلیارد درخت وزارت جهاد کشاورزی چه کسی قرار است با چه بودجه‌ای حفاظت کند؟ چرا برنامه حفاظت و نگهداری از این یک میلیارد درخت برای تنویر افکار عمومی شفاف نمی‌شود؟
این متخصص منابع آب کشور همچنین در بخش دیگری از سخنان خود در نقد تأکید معاون وزیر جهاد کشاورزی بر تنوع اقلیمی ایران به عنوان یک فرصت برای کاشت یک میلیارد درخت، ضمن اشاره به محدودیت‌های اقلیمی در ایران گفت: براساس انواع طبقه‌بندی‌های اقلیمی، بیش از ۷۰ درصد مساحت ایران در اقلیم‌های فراخشک، خشک و نیمه خشک قرار می‌گیرد. صرف داشتن تنوع اقلیمی منتفی کننده‌ی محدودیت‌های طبیعی قابل ملاحظه در بیش از ۷۰ درصد مساحت کشور نیست.
تنها ۷ درصد کشور جزو مناطق مرطوب است!
بانک جهانی در گزارش سال ۹۵ خود با عنوان «آب برای رشد پایدار» به بررسی تغییرات سطح منابع آب شیرین داخلی تجدیدپذیر کشورها به ازای هر فرد پرداخته بود.
طبق این گزارش در آینده ۳۱ کشور جهان از جمله ایران با کمبود آب مواجه می‌شوند و تا سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از دو سوم جمعیت جهان در شرایط کمبود جدی و کم‌آبی قرار می‌گیرند.
در تقسیمات اقلیمی ایران ۳۶ درصد پهنه ایران فراخشک، ۲۹ درصد خشک بیابانی، ۲۰ درصد نیمه‌خشک، ۵ درصد مدیترانه‌ای و ۳ درصد نیمه‌مرطوب است و تنها ۷ درصد کشور جزو مناطق مرطوب محسوب می‌شود. یعنی اگر شرایط ایران به وضع استاندارد خود هم بر می‌گشت، باز هم این اقلیم به دلیل ماهیت خشک خود دارای ظرفیت آنچنان بالا و خارق العاده ای از نظر منابع آب نبود. اساسا یک اصل مهم در حکمرانی مطلوب و درست آب در ایران این است که به دلیل ذات این اقلیم بارگزاری بیش از اندازه ای روی منابع آب آن صورت نگیرد.
باتوجه به اینکه مساحت ایران تقریبا یک درصد مساحت خشکی‌های زمین است و جمعیت ایران هم یک درصد جمعیت کره زمین است. اما سهم ایران از آب های شیرین جهان ۳۳ ده هزارم درصد جهان است. یعنی ما از هر یک میلیون واحد آب در جهان تنها ۳۳ واحد آن در ایران است.
حال اگر فرض بگیریم مدیریت آب کشور درست شده و سرانه سه برابری مصرف آب ایرانیان اصلاح گردد، این حجم کم از آب چه ظرفیتی برای تامین آب ۲ میلیارد نفر خواهد داشت؟
به گفته سازمان ملل متحد، درحال‌حاضر نزدیک به ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان به آب سالم دسترسی ندارند، اما در آینده وضعیت بدتر هم خواهد شد. طبق پیش‌بینی «مؤسسه منابع جهان»، تا سال ۲۰۴۰ کشورهای بیشتری درگیر بحران آب می‌شوند که یکی از آنها، ایران خواهد بود. به گفته این مؤسسه، ۴۴ کشور تا سال ۲۰۴۰ شرایط فوق بحرانی یا بحرانی را تجربه خواهند کرد که ایران یکی از کشورها با شرایط فوق بحرانی خواهد بود.
از این دست آمارها که نشان می دهند ما اساسا دارای منابع آب چندانی نیستیم، تا فکرش بکنید وجود دارد. بنابراین کاش معاون وزیر جهاد کشاورزی هم اعداد و ارقامی که بر پایه آنها اینگونه محاسبه کرده بود که می شود آب دو میلیارد نفر را در ایران تامین نمود، منتشر می کرد.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟ میانگین امتیازات: ۵ / ۵. تعداد امتیازات: ۲۰۰ به این خبر امتیاز دهید
۰/۵
(۰ نظر)
