ایران خودرو توان انجام تعهدات داخلی اش را دارد که به فکر صادرات به عمان است؟!
دانستنی اقتصاد – فاطمه جوادی؛ روز گذشته انتشار نامه علیمردان عظیمی، مدیرعامل ایران‌خودرو خطاب به مهدی نیازی، سرپرست وزارت صمت یکبار دیگر مشکلات صنعت خودرو را نمایان کرد.
در این نامه که در تاریخ ۱۷ اردیبهشت نوشته شده است، آمده که «به دلیل عدم تامین ارز در سال جاری و خالی شدن موجودی کالاهای انبار این شرکت و تامین‌کنندگان آن، توقف‌های متعددی در خطوط تولید ایران‌خودرو رخ داده است.»
عظیمی در این نامه به برنامه‌ریزی وزارت صمت برای تولید ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو توسط ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۲ و عرضه آن در سامانه یکپارچه اشاره کرده و گفته است که ریسک‌های این الزام مکررا به دفتر صنایع خودرو وزات صمت منعکس شده است.
همچنین مدیرعامل ایران‌خودرو نوشته است که «متاسفانه همان‌طور که مشاهده می‌فرمایید هم اکنون به دلیل وقوع این ریسک‌ها از جمله عدم تخصیص ارز خطوط تولید متوقف می‌گردد و به دلیل برنامه فشرده و استفاده از حداکثر ظرفیت و روزهای کاری امکان جبران عقب افتادگی تولید تا پایان سال امکان‌پذیر نخواهد بود. با روند فعلی برآورد می‌گردد در پایان سال بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو از تعهدات مربوط به سال ۱۴۰۲ تحویل نشده باشد که این تعداد می‌تواند تبدیل به بحران اجتماعی شود.»
محتوای نامه مدیرعامل ایران‌خودرو در شرایطی که تعهدات سنگینی در مرحله اول و همینطور مرحله دوم عرضه خودرو در سامانه یکپارچه که همچنان هم ثبت‌نام آن ادامه دارد، بر عهده این شرکت خودروساز است، خبرساز شده و نگرانی و ابهاماتی را ایجاد کرده است.
البته انتشار این نامه با واکنش نیازی، سرپرست وزارت صمت همراه بود، او گفته است که نامه‌نگاری مدیران خودروسازی‌ها مربوط به اوایل سال جاری است و «با توافقاتی که با بانک مرکزی انجام شد، تأمین ارز خودروسازان فراهم شده و نگرانی مدیران خودروسازی نیز رفع شده است.»
همچنین منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت در این‌باره گفته است که «در جلسات متعددی که طی یک ماه گذشته با حضور مدیران شرکت‌های خودروسازی، وزارت صمت، مدیران بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت و با حمایت‌های سرپرست وزارت صمت برگزار شد، مسائل مرتبط با تأمین ارز صنایع خودرو و قطعه سازی کشور رفع شد.»
اما اگر مشکلات ارزی خودروسازان جدی است، چرا آنها زیر بار چنین تعهداتی رفته‌اند و چرا وزارت صمت با آگاهی از مشکلات و ظرفیت خودروسازان آنها را مجبور به این کار کرده است؟
از همان ابتدای طرح عرضه خودرو در سامانه یکپارچه، مشکلات این طرح گوشزد شد، اما سیاست‌گذاران اهمیتی ندادند. طرحی که با جدی شدن استیضاح فاطمی‌امین و با اعلام این خبر که وزارت صمت به وعده خود مبنی بر پایان دادن به قرعه کشی‌ها عمل کرده و تولید خودرو رشد کرده، سریعا به مرحله اجرا رسید، اما نتوانست وزیر را نجات دهد.
حداقل کاری که سرپرست وزارت صمت می‌توانست انجام دهد توقف مرحله دوم عرضه بود (که همین روزها در جریان است) تا تکلیف تعهدات قبلی مشخص شود.
از طرف دیگر برخی کارشناسان اقتصادی با ابهام به محتوای این نامه نگاه می‌کنند؛ آنها با اشاره به آغاز روند نزولی قیمت‌ها در بازار خودرو قبل از استیضاح فاطمی‌امین و ادامه‌دار بودن آن، این اقدام را بهانه‌ای برای کاهش تولید و به تبع آن افزایش قیمت می‌دانند.
جالب‌تر این که مدیرعامل ایران‌خودرو از یک طرف می‌گوید امکان تحویل ۲۰۰ هزار خودرو را طبق تعهداتش ندارد و از طرف دیگر تفاهم‌نامه مشترک همکاری ایران‌خودرو با عمان در زمینه صادرات امضا می‌شود. در این تفاهم‌نامه، صادرات محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو به کشور عمان و بازارهای ثالث در دستور کار قرار گرفته است.
این موضوع هم با ادعای کمبود ارز و توقف خطوط تولید ایران‌خودرو و هم با تصمیم دولت مبنی بر واردات خودروهای کارکرده و نو برای رفع نیازهای داخلی در تناقض است.
