اهمیت انتشار گزارشات پایداری در ترویج مسئولیت اجتماعی

دانستنی اقتصاد: تعهد پیوسته یک سازمان و یا بنگاه اقتصادی برای رفتار اخلاق‌مدار و سهیم شدن در توسعه پایدار از طریق مدیریت پیامدهای اجتماعی، محیط زیستی و اقتصادی فعالیت‌های خود بر ذینفعان و جامعه به ویژه در حیطه‌های اثرگذاری نمایانگر مفهوم مسئولیت اجتماعی است.مفهومی که در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته و یکی از مزیت های رقابتی بنگاه ها و شرکت ها شده است. یکی از ابزارهای مفید در حرکت به سوی مسئولیت اجتماعی شرکت(CSR)، گزارش  دهی پایداری است.شرکت ها در چارچوب مسئولیت های اجتماعی خود در این گزارش به تشریح فعالیت ها و عملکرد خود در این زمینه اقدام می کنند تا علاوه برآگاهی بخشی به ذی نفعان درونی(نظیر کارکنان، سهام داران و سرمایه گذاران) و بیرونی(نظیر تامین کنندگان، جوامع محلی پیرامون، محیط زیست و متولیان آن)، چارچوبی نیز برای مقایسه عملکرد بین شرکت ها را ارایه می دهد. گزارش مسئولیت اجتماعی شرکت، یک گزارش سازمانی است که در حاوی اطلاعاتی در مورد اثرات مثبت و منفی عملکرد سازمان حول سه محور تشکیل دهنده مفهوم توسعه پایدار، یعنی اقتصاد، محیط زیست و جامعه می باشد و از گزارش باب گفت وگویی است بین سازمان و ذی نفعان درونی و بیرونی و وبر درک ذینفعان و جامعه از سازمان تاثیر می گذارد.

گزارش GRI (Global Reporting Initiative) بطور منظم(سالانه) تهیه و منتشر می شوند.GRI  در قالب سازمانی بین المللی در زمینه پایداری شرکتی که استفاده ازگزارش‏دهی پایداری و مسئولیت اجتماعی را به عنوان روشی  برای سازمان‏ها به منظور مشارکت دراین حوزه ترویج می کند. به طور کلی و خلاصه  چارچوب گزارش‏دهی GRI در واقعیک سیستم گزارش‏دهی است که شاخص‏ها و روش‏هایی را  برای اندازه‏گیری و گزارش‏دهی اثرات و عملکرد سازمان در حوزه های کلان اجتماعی، اقتصادی و محیط زیست را ارائه می‏دهد.تاکنون مطالعات و نظر سنجی هایی در خصوص اثرات گزارش دهی پایداری انجام شده است که این اثرات را می توان در دوبعد درون سازمانی و برون سازمانی بررسی کرد.به عنوان مثال این چارچوب موجب افزایش آگاهی در زمینه جنبه‌ها و آثار زیست محیطی و همین طور ریسک‌ها، فرصت‌ها و ابتکارات مربوط به آن می شود.یکی دیگر از اثرات این گزارش در رابطه با مدیریت مطرح بوده که موجب شفافیت در استراتژی های مدیریت و اقدامات می شود. و با تمرکز بر اقدامات اثر گذار و اثر بخش در این حوزه درنهایت به خلق ارزش برای مشتریان و ذی‌نفعان منتهی می شوند. شرکت ها و بنگاه های اقتصادی می توانند در قالب این گزارش هم تأثیرات مثبت و هم تأثیرات منفی فعالیت های و عملکرد های سازمان خودشان را مدیریت می کنند و با تولید اطلاعات قابل اعتماد، مرتبط و استاندارد به  ارزیابی صحیح تری از  موقعیت ها و فرصت هایشان بپردازند که همه موارد ذکر شده منجر به تصمیم گیری آگاهانه می شود. گزارشات پایداری اهداف، پیاده سازی، تأثیرات و دستاوردهای پایداری ، ایجاد اعتبار و شهرت، و مشارکت کارکنان و دیگر ذینفعان کمک شایانی می کند.

براساس مطالعات داخلی انجام شده نیز مهمترین دلایلی که موجب نوشتن و ارایه گزارشگری پایداری شرکت ها و سازمان ها می‌گردد، الزامات محیطی، مشوق‌های محیطی، فشارهای محیطی، ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی کشور، ویژگی‌های سیاسی کشور و ویژگی‌های محیط بین‌المللی است. لذا با مواردی که بیان شد برای دستیابی به گزارشگری پایداری در کشور باید راهبردهایی مانند مشخص کردن نهاد مسئول پایداری، تدوین قوانین و مقررات  پایداری، ایجاد کمیته پایداری و مسئولیت اجتماعی در شرکت‌ها، آموزش  و آگاهی مقوله پایداری، استقرار نظام کنترل داخلی و گزارشگری اثربخش و استفاده از فناوری‌های نوین اتخاذ شود. در نهایت، می توان گفت که گزارش پایداری شرکت‌ها، می‌تواند پیامدهایی از قبیل افزایش اعتماد اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی انسا‌ن‌ها، حفظ محیط زیست برای نسل‌های آتی، رشد بازار سرمایه و حرکت کردن در چارچوب استانداردی واحد و سیستمی کردن فعالیت های اثر بخش را در پی داشته باشد.

در کشور ما با وجود اینکه از زمان  ورود مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها به ادبیات مدیریت شرکت ها و کسب و کارها ،فرصت زیادی گذشته اما هنوز این مفهوم در فضای کسب و کار ایران جایگاه شایسته ای پیدا نکرده است. بحران های اخیر ایران از قبیل زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ ،سیل های مخرب سال ۱۳۹۸ و پاندمی اخیر کرونا  در برجسته کردن این موضوع و اهمیت پرداختن به این ظرفیت نقش زیادی داشتند. توسعه این مفهوم و تدوین قوانین و ریل های سیاست گذاری در شرایط بحران فعلی اقتصاد ایران می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات اقتصادی واجتماعی جامعه خصوصاً حوزه اشتغال،سلامت و بهره وری نیروی کار گردد.امید است که انتشار گزارش پایداری و انعکاس آن به جامعه بتواند نیروی محرکه خوبی برای توسعه و گسترش این موضوع در کشورمان باشد.