اخذ مالیات از تورم
حسن فروزانفرد عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران:هرچند مالیات بر عایدی سرمایه در جایگاه حقیقی خود به عنوان یکی از مالیاتهای شناختهشده برای تنظیم روابط اقتصادی قابلیت استفاده برای دولتها را دارد و در صورتی که به شکل درستی اجرا شود میتواند اثرات مثبتی به همراه داشته باشد، اما در فضای تورمی اقتصاد ایران این سیاست مالیاتی مصداق اخذ مالیات از تورم است.
اخذ مالیات از تورم نهتنها نمیتواند دستاورد ارزندهای برای امور جامعه و حاکمیت داشته باشد بلکه پیام درستی به مالیاتدهنده مخابره نمیکند.
واقعیت این است که بخش عمدهای از عایدی حاصل از خرید و فروش داراییها در اقتصاد ایران غیرواقعی و محصول تورم است.
در صورتی که سیاستگذار بخواهد از تورمی که ایجاد کرده مالیات بگیرد مانند این است که از اصل مالهالتجاره یا دارایی افراد مالیات دریافت کند.
دلیل این مساله نیز این است که دارایی افراد به صورت حقیقی افزایش قیمت پیدا نکرده بلکه این افزایش قیمت در نتیجه تورم ایجاد شده است.
در اقتصادی که تورم یکرقمی پایینی دارد اگر این عایدی حاصل از رونق، تغییر و تحولات و همچنین شرایط اقتصادی منطقی باشد و سود حقیقی برای دارندگان سرمایه ایجاد کند میتوان در مورد دریافت مالیات بحث و گمانهزنی کرد، اما وقتی این عایدی حاصل از تحولات واقعی اقتصادی و یک کارکرد ارزشافزا نیست، دریافت مالیات از تورم آثار مثبتی به دنبال نخواهد داشت.
به صورت عمومی اگر مالیات را تنها به عنوان ابزار درآمدی قلمداد کنیم نقش آن را در اداره امور مالی دولت کاهش دادهایم.
سیاستهای مالی دولت که در اختیار اوست شامل ترتیب دادن مالیاتهای مختلف و همچنین تعرفههای مختلف مالیاتی است که از طریق آن بتواند دستاوردهای مساعدی برای اقتصاد فراهم کند نه اینکه صرفا از طریق آن به درآمدزایی برسد.
بنابراین اگر مالیات را تنها ابزاری برای درآمدزایی دولت بدانیم و دیدگاهمان را هم متناسب با واقعیتهای تورمی تنظیم نکنیم همه سیاستهای مالیاتی اعم از مالیات بر درآمد، ثروت، عایدی و غیره میتوانند شرایط را برای اقتصاد دشوارتر کنند و به عاملی ضدتوسعهای تبدیل شوند.
به همین دلیل است که در شرایط خاص اقتصادی توصیه میشود اندازه مالیات کمتر شود یا تعرفهها کاهش پیدا کند تا نقش مالیات به درآمدزایی صرف برای دولت فروکاسته نشود.