مقایسه ورشکستگی شرکت انرون آمریکا با بانک آینده
دانستنی اقتصاد:این روزها موضوع بانک آینده یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی کشور گردیده است.
به گزارش دانستنی اقتصاد:در این نوشتار هدف بررسی ورشکستگی بانک آینده با شرکت انرون و مقایسه رفتار دولت ها می باشد:
در سال ۲۰۰۱، ورشکستگی غول انرژی آمریکا، شرکت انرون، دنیای تجارت را مبهوت کرد.
زیرا این شرکت یکی از موفق‌ترین و مبتکرترین شرکتها در صنعت انرژی بود.
رسوایی انرون منجر به ورشکستگی شرکت و پایان بسیاری از مشاغل و شهرت مدیران آن و از دست دادن میلیاردها دلار برای سرمایه گذاران شد .
رسوایی انرون اغلب به عنوان یکی از مهم ترین رسوایی های شرکتی در تاریخ ذکر می شود. و پیامدهای گسترده ای برای صنعت انرژی، حرفه حسابداری و مقررات حاکمیت شرکتی داشت.
پس از این ورشکستگی بود که مقررات مربوط به حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی شرکت ها به صورت جدی در دستور کار دولت ها قرار گرفت و در دو دهه گذشته قوانین و استانداردهای مشخصی در این زمینه تصویب شد .
رئیس بانک مرکزی در آخرین روز مهرماه اعلام نمود که بانک آینده پس از دو دهه ناترازی و عملکرد ناسالم، تعیین‌تکلیف شد.
تمام سپرده گذاران بانک آینده از سوم آبان ۱۴۰۴ سپرده گذار بانک ملی ایران می‌شوند.
تمام دارایی های بانک آینده به تملک صندوق ضمانت سپرده‌ها درمیآید.
هیچگونه ناترازی‌ای از بانک آینده به بانک ملی منتقل نخواهد شد.
بانک مرکزی مسئول نظارت و صیانت از سپرده‌های مردم است.
شعب بانک آینده نیز از روز شنبه ۳ آبان تحت عنوان شعب بانک ملی ایران، کلیه خدمات بانکی را به مشتریان بانک آینده ارائه خواهند کرد.
فرزین ، رئیس بانک مرکزی اعلام نمود: فروش دارایی‌های بانک سابق آینده اولین اولویت است.
اولویت نخست صندوق ضمانت سپرده‌ها، فروش و نقد کردن دارایی‌های بانک سابق آینده است.
دارایی‌های سمی و غیرقابل نقد باید توسط شرکت مدیریت دارایی‌ها تعیین تکلیف شوند و فقط دارایی‌های نقدشونده به بانک ملی منتقل شود.
سازوکار کنونی ادغام بانکها نیست و انتقال فقط معادل سپرده‌ها با دارایی‌های نقد انجام می‌شود، نه تمام ناترازی‌ها
موارد ذیل در این خصوص قابل توجه و سوال می باشد:
- دولت اعلام نموده که ادغام و انحلال نبوده و به نظر می رسد با توجه به محدودیت های قانون تجارت احتمالا یک تصمیم سیاسی بوده است .
مطابق اضهارات یک حقوقدان : طبق قانون تجارت ورشکستگی از موارد انحلال شرکتها است و بانکها هم ازین قاعده مستثنی نیستند .
دولت اعلام نموده که ادغام و انحلال نداریم یعنی چی؟ یعنی با وجود ورشکستگی بازم بانک آینده شخصیت حقوقی داره و می تونه به کار خودش ادامه بده؟ ادغام مربوط به شرکت‌هاییه که ورشکسته نشدن و با ادغام یک هلدینگ درست می کنن پس اصولاً ادغام از منظر قانونی متصور نیست چون شرکت ورشکسته صلاحیت قانونی برای تصمیم گیری نداره .
واقعا قضیه چیه نه ادغام نه انحلال یعنی چی؟از طرفی اگه قراره بانک مرکزی به عنوان نماینده یا مدیر تصفیه عمل کنه حتما ورشکستگی این بانک اعلام بشه وگرنه این نیابت هم متصور نیست.
ادغام ممکن نیست چون تصمیم گیران به خاطر ورشکستگی صلاحیت هیچ اقدامی رو ندارن پس ادغام منتفیه .
اما انحلال دارای آثار حقوقی زیانباری به شرح ذیل می باشد :
الف – اگر ورشکستگی به لحاظ تقصیر و تقلب باشد مدیران باید روانه زندان شوند .
موارد تقصیر و تقلب در قانون مشخص است و باید تطبیق داده شود.
مثلا یکی از مواردش عدم اعلام ورشکستگی یا پرداخت سود یا معامله بعد توقف یا افراط و تفریط یا برداشت مازاد بر نیاز یا ترجیح یک بستانکار بر دیگری
ب- ورشکستگی به تقصیر و تقلب باعث میشه کلیه اموال مسئولان ورشکستگی به عنوان عامل زیان و تصرف طلبکاران قرار بگیرد
ج- ورشکستگی باعث میشه مدیران تا زمان پرداخت تمام بدهی و اخذ رضایت طلبکاران نتوانند اعاده اعتبار کرده و از تشکیل شرکت یا موسسه تجاری منع می گردند.
د- ورشکستگی باعث بطلان تمام معاملات بعد از تاریخ توقف از پرداخت بدهی میشه
هـ – ورشکستگی باعث توقف پرداخت سود به صاحبان سرمایه میشه که اعتراض طلبکاران رو به دنبال داره
پس این اقدام غیر قانونی نه ادغام نه انحلال یعنی پرداخت یواشکی طلب بستانکاران توسط بانک ملی و سپس اعاده اعتبار بانک یا تاسیس بانک دیگر توسط مدیران و عملا چاپیدن مجدد اموال مردم
- مطلعان اقتصادی در خصوص محاسبات و عملکرد بانک آینه نوشند که با این اقدام دولت : ۵۰۰هـزار میلیارد تومان زیان انباشته، عامل ۵٪ تورم سالانه و ۴۰۰میلیارد تومان زیان روزانه این بانک به بانک ملی منتقل شده است . مشخص نیست بقیه ناترازی ناشی از دارایی های سمی از چه محلی وچه زمانی به بانک مرکزی برخواهد گشت ؟ اگر این ارقام درست باشد یهم هر ایرانی جه مقدار خواهد شد ؟
- علی انصاری رئیس بانک آینده اطلاعیه داده انگار کلیه فرایندها و عملیات باتک سالم کار بوده و بدون دلیل بانک آینده منحل شده و این انحلال یا اغدام و یا انتقال و یا … را پذیرفته است!!!
- با گشترس انتقادات سخنگوی دولت اعلام کرد که با اقدام هماهنگ بانک مرکزی و سایر نهادها، اضافه برداشت بانک آینده متوقف شده است. اما به سئالات ممکن جوابی نداده است: چه جوری تا حالا متوقف نکرده آید
تکلیف اضافه برداشت ها چه می شود.
- نکته جالب کنایه بابک زنجانی به مسئولین بود که در توئیتب نوشت: حالا که برای کوچک کردن تورم چهار صفر از پول ملی حذف می‌کنید و نام بانک آینده را عوض می‌کنید تا ناترازی‌اش ملی شود، برای هوای اهواز هم یک صفر از ۵۰ درجه حذف کنند تا آب‌وهوای عالی و دلپذیری برای هم‌وطنان ایجاد شود!
حال در مقام مقایسه اقدامات دولت آمریکا در برابر شرکت انرون به طور خلاصه ذکر می گردد:
- دولت آمریکا پس از رسوایی شرکت انرون، چند اقدام مهم انجام داد که در تاریخ اقتصاد و حسابداری این کشور تاثیرگذار بود.
- ابتدا کمیسیون اوراق بهادار آمریکا تحقیقاتی جامع درباره عملکرد مالی انرون آغاز کرد و منجر به فروپاشی و ورشکستگی شرکت شد.
- به دنبال افشای فساد، بسیاری از مدیران انرون متهم و برخی از جمله مدیرعامل شرکت به زندان و پرداخت جریمه‌های سنگین محکوم شدند .
- اصلاحات قانونی و مقررات جدید : مهمترین اقدام دولت آمریکا پس از این رسوایی، تصویب قوانین جدید برای افزایش دقت و شفافیت گزارش‌های مالی شرکت‌های سهامی عام بود. این اصلاحات که شناخته‌ترین آنها قانون ساربنز-آکسلی Sarbanes-Oxley Act) است، بر لزوم شفافیت بیشتر در حسابداری، گزارشگری مالی، علنی شدن کنترل‌های حسابرسی، و تشدید نظارت بر عملکرد مدیران شرکتها تاکید دارد .
- پیگیری قضایی و مجازات مقصران : دادگاه‌های آمریکا برخی مدیران انرون را پس از تحقیقات گسترده، به زندان‌های طولانی‌مدت و جریمه‌های مالی بالا محکوم کردند.
- این اقدامات نه‌تنها تاثیر مهمی در شرکت انرون داشت، بلکه برای سایر شرکت‌های بزرگ آمریکا، پیامدهایی همراه با هشدارهای جدی در زمینه رعایت اخلاق حرفه‌ای و شفافیت مالی داشت .
- پیامدها و تاثیرات کلان : سقوط انرون هزاران کارمند را بیکار کرد و میلیاردها دلار از سرمایه سهامداران و صندوق‌های بازنشستگی را نابود ساخت. این رویداد، اهمیت نظارت قانونی و شفافیت مالی را در فعالیت شرکتها بیش از پیش برجسته کرد و منجر به تحولاتی در حرفه حسابداری و نحوه حاکمیت شرکتی شد.
مقایسه ورشکستگی شرکت انرون آمریکا با بانک آینده
بررسی اقدام دولت در خصوص بانک آینده و مقایسه آن یا موارد مشابه در اقتصاد های شفاف و پاسخگو سوالات بسیاری را مطرح می کند :
- آیا با ادغام این بانک هزاران میلیارد تومان بدهی به دولت منتقل شد و از جیب همه مردم پرداخت خواهد شد. ؟ اگر نشده است این بدهی ها بر عهده چه کسی است؟
- این رفتارهای دولت با کدام یک از مکاتب اقتصادی قابل توجیه است؟
- آیا سایر تجارت ها که بدهکار می شوند، بدهی آن ها به دولت منتقل می شوند ؟
- چرا دولت بدهکاری های مردم عادی را نمی دهد ؟
- چرا مدیران محاکمه و زندانی نشدند؟
- این روش های غیر اقتصادی باعث بی اعتمادی به دولت نخواهد شد ؟
- بانک ملی دولتی آینده هست و بانک آینده خصصی است. سهامدار دارد و در بورس هست. پیامد این رفتار دولت بر سهامداران چه خواهد بود ؟
- اگر امکان نظارت بر بانک های خصوصی وجود ندارد؛ چرا در همین ماه مصوبه نحوه تاسیس بانک های خصوصی جدید را اعلام نمود و آیا این چرخه ناکارآمدی و کسر بودجه ناشی از فعالیت بانک های خصوصی برقرار است ؟
- جرا از اقدامات سایر کشورها درس آموزی نمی شود و چرا مثلا اقدامات دولت آمریکا در برابر شرکت انرون مورد عمل قرار نگرفت؟
- آیا دستورالعمل های حاکمبت شرکتی مصوب بوری برای شرکت های پذیرفته اجرا می شود و در این موارد حساب سازی صورت نگرفته است؟
- بانک ملی دولتی است و همه اتباع کشور برای استخدام در آن از فرصت رقابت در آزمون ها برخوردار هستند. آیا انتقال کارکنان بخش خصوصی به دولت خلاف قانون اساسی در برابری فرصت ها نمی باشد؟
نتیجه گیری : در فضای مجازی انتقادات زیادی مطرح شده و یعضی از کامنت ها قابل توجه هست و مهمترین آن به نظر این جانب این بوده است: برای ثروتمند شدن درایران یاباید بانک بزنید(دزدی) یا بانک بزنید (تاسیس)
نگارنده: ابراهیم جعفریانی
