دانستنی اقتصاد–سید رضا جمشیدی:آلودگی هوا یکی از چالش های دهه های اخیرایران بوده که به مرور زمان و عدم تصمیم گیری های صحیح به یک بحران بزرگ تبدیل شده به شکلی که سالانه جان بسیاری از هم وطنانمان را می گیرد.
علی رغم اینکه کارشناسان نسبت به وقوع چنین وضعیت هشدارهای لازم را داده بودند و همچنین تجربیات کشورهای دیگر نشان داده می بایست قبل از وقوع این بحران ها به آن توجه کرد اما در عمل هنوز هیچ تصمیم علمی و منطقی برای حل این بحران گرفته نشده است.
افزایش روزهای ناسالم، خطر زیستی برای انسان و محیط زیست ، محدودیت در تردد و تعطیلی پیدرپی مدارس و ادارات، تنها بخش کوچکی از پیامدهای این بحران گسترده است و این وضعیت نهتنها جریان عادی زندگی مردم را مختل کرده، بلکه ضرورت بازنگری در سیاستهای کنترل آلودگی و مدیریت شهری را بیش از پیش برجسته ساخته است.
در چنین شرایطی، ضرورت آگاهیبخشی و ارائه دیدگاههای علمی از سوی کارشناسان بیش از همیشه احساس میشود.
آلودگی هوا تنها یک وضعیت جوی نامطلوب یا کاهش دید افقی نیست؛ بلکه ورود توده عظیمی از سموم شیمیایی و ذرات معلق میکروسکوپی به فضای تنفسی شهروندان است.
از منظر پزشکی، این پدیده یک عامل التهابزای سراسری محسوب میشود که تمام ارگانهای حیاتی بدن را تحت تأثیر قرار میدهد.
براساس گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست اپیزود آلودگی هوای کلان شهر تهران در بازه زمانی ۱ تا ۶ آذر ۱۴۰۴ یکی از قابل توجهترین دورههای آلودگی در سالهای اخیر محسوب می شود .
الگوهای مکانی بیانگر آن است که آلودگی با غلظت بالا در غرب و جنوب غرب تهران متمرکز بوده و تحت تأثیر الگوی باد غالب، به سمت مرکز و جنوب شهر گسترش یافته است.
از سوی دیگر، تصاویر ماهواره ای بلندمدت نیز وجود نقاط داغ پایدار آلایندگی خارج از محدوده شهر تهران، به ویژه در جنوب غرب، را تأیید می کند. این نقاط عمدتاً شامل فعالیت هایی نظیر صنایع کوچک، واحدهای بازیافت ضایعات، لاستیک سوزی و سوزاندن پسماند هستند.
با توجه به جهت باد غالب، آلودگی ناشی از این فعالیتها وارد تهران شده و در اپیزود اخیر نقش مؤثری داشته است.
البته امروزه برای همه آشکار شده وضعیت محیط زیست ایران بسیار نامناسب است.
تنها هوا در معرض خطر نیست بلکه تالابها، دریاچهها، رودها و منابع زیرزمینی کشور هم در حال از بین رفتن و نابودی هستند و نه تنها حال و روز خوشی ندارند بلکه بر اساس گزارشهای ارائه شده برخی از این اکوسیستمها در وضعیت بحرانی قرار دارند.
آلودگی هوا ممکن است در شهر، حاشیه شهر و حتی روستا هم اتفاق بیفتد.
در شهرها، ماشینها، هواپیماها، اتوبوسها، کارخانهها، زباله سوزی و ساخت و سازها میتوانند باعث آلودگی شوند؛
در روستاها، گرد و غبار ناشی از حرکت تراکتورها، کامیونها و ماشینها در جادههای خاکی یا معادن سنگ یا دود ناشی از سوزاندن چوب یا آتش زدن زمینها بعد از برداشت محصول میتواند موجب آلودگی هوا شود.
موضوعی که این روزها سراسر کشور را فرا گرفته و فقط مختص تهران نیست.
بنابراین همه در برابر آلودگی مسئولیم.
مردم باید این موضوع را بپذیرند که در برابر محیط زیست و هوا مسئولیت دارند.
هر کس باید به اندازه تواناییاش کارهایی را انجام دهد قبل از آن که جان انسانی گرفته شود یا موجی از بیماریها جان ما را بگیرد، باید کاری کرد.
مردم باید از خود بپرسند که مسئولیت من در برابر این هوا چیست؟مسئولیت اجتماعی چیزی نیست که بتوان از آن به سادگی گذشت.
همه سازمانها و گروهها مسئولیت دارند.
پدر و مادرها باید به کودکانشان برای حفظ محیط زیست آموزش دهند.
کسانی که مدیر سازمان هستند باید به کارکنانشان آموزش دهند کمتر از وسیله نقلیه برای تردد به محل کار استفاده کنند.
باید این موضوع را برای مردم نهادینه کنیم که از بنزینهای مرغوبتر و از وسایل نقلیه گازسوز استفاده کنند.
به هشدارهای ترافیکی در ارتباط با ممنوعیت تردد خودروها در مناطق خاص توجه کنند.
از ماسکهای مناسب در زمان تردد در سطح شهر استفاده کنند.
با پلیس راهنمایی و رانندگی همکاری کنند.
مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی نیز در این وضعیت می طلبد که افزایش سرمایه گذاری در تولید انرژی های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به انرژی های فسیلی یکی از رسالت های بنگاه های اقتصادی به شمار بیاید .
ایجاد منابع انرژی پایدار، توسعه استفاده از منابع بازیافتی و اقتصاد چرخشی به عنوان سومین دسته از جمله فعالیتهایی است که شرکت ها می بایست در راستای انجام مسئولیت اجتماعی در حوزه حفاظت از محیط زیست را در دستور کار خود قرار دهند.
از سوی دیگر انجام مسئولیتهای اجتماعی شرکتها، که مهمتربن تنها تلاش برای جبران اثرات منفی وارد شده به محیط زیست است. می بایست بعنوان بک اقدام استراتژیک و پایدار نه نمایشی و تبلیغاتی صورت گیرد.
به عنوان مثال شرکتها از طریق کاشت درخت تلاش می کنند تا به همان اندازه که گاز دی اکسید کربن تولید می کنند، بستر را برای کاهش آن از طریق کاشت درخت فراهم کنند. یا با همکاری مشترک با سازمان های مسئول، در حفظ و پایداری شرایط کنونی اقدان عملی انجام دهند ، این همکاری می توانست در حفظ و پایداری جنگل های هیرکانی یا جنگل هایی که با بی مسئولیتی در آتش سوخت صورت گیرد.
سرمایه گذاری در پروژه های مطالعاتی مرتبط با محیط زیست و افزیش کمک های مالی به بخش های آسیب دیده در جریان تغییرات جوی ، حمایت از پیشگیری آسیب های زیست محیطی و منابع طبیعی هم در حوزه فعالیت این گروه از شرکتها قرار دارد.
